Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2017

Περιουσιολόγιο: εργαλείο φορολογικής πολιτικής

αρθρο μου στη Βραδυνή της Κυριακής

Περιουσιολόγιο: εργαλείο φορολογικής πολιτικής – Θ. Κοντογεώργης

Από τα πρώτα χρόνια της κρίσης, οι εταίροι μας είχαν εντοπίσει τις ανεπάρκειες του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και τα σημαντικά περιθώρια φοροδιαφυγής που υπήρχαν. Οι προσπάθειες που έγιναν, όχι πάντα επιτυχείς, ως προς την κατεύθυνση αυτήν ήταν σημαντικές, τόσο στο νομοθετικό πλαίσιο με την υιοθέτηση νέων απλοποιημένων κωδίκων για τη φορολογία εισοδήματος και τη φορολογική διαδικασία, καθώς και ως προς τα θέματα είσπραξης δημοσίων εσόδων, όσο και ως προς τη βελτίωση των ελεγκτικών μηχανισμών, την αξιοποίηση των τεχνολογικών δυνατοτήτων, την ενίσχυση του ανθρωπίνου δυναμικού. Η μετεξέλιξη της Γενικής Γραμματείας Εσόδων σε ανεξάρτητη αρχή ενισχύει τη θεσμική θωράκιση και την κατά το δυνατόν ανεμπόδιστη και ανεπηρέαστη λειτουργία της φορολογικής διοίκησης.
Προκειμένου η φορολογική διοίκηση να καταστεί περισσότερο αποτελεσματική, φαίνεται ότι προωθείται, με αρκετή καθυστέρηση, η υιοθέτηση του Περιουσιολογίου. Το Περιουσιολόγιο σκοπό θα έχει την πλήρη και ακριβή αποτύπωση της περιουσιακής κατάστασης φυσικών και νομικών προσώπων ενώ, μέσω αυτού, θα παρέχεται η δυνατότητα στη φορολογική διοίκηση να παρακολουθεί διαχρονικά την εξέλιξή της, ειδικά όταν προκύπτει περιουσιακή προσαύξηση. Επιπροσθέτως, η εφαρμογή του Περιουσιολογίου θα δώσει τη δυνατότητα να εντοπίζονται περιπτώσεις στις οποίες υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις, πάντα με τη βοήθεια παραμετροποιημένων στοιχείων και κριτηρίων ρίσκου, που ήδη εφαρμόζει σταδιακά η διοίκηση. Τα στοιχεία που θα αντλεί η φορολογική διοίκηση από το Περιουσιολόγιο θα πρέπει να αξιοποιούνται για το σχεδιασμό και την εφαρμογή της φορολογικής πολιτικής, αφού θα είναι ευκρινέστερη η φοροδοτική ικανότητα του κάθε προσώπου, ομάδων πληθυσμού, επαγγελματικών ομάδων κ.ο.κ., προκειμένου τα φορολογικά βάρη να κατανέμονται με αναπτυξιακό τρόπο.
Για να λειτουργήσει, όμως, αποτελεσματικά το Περιουσιολόγιο και να μην καταντήσει απλά ένα ακόμα «νεκρό εργαλείο», μόνο και μόνο για να είμαστε συνεπείς και στις υποχρεώσεις μας έναντι των εταίρων, θα πρέπει να πληρούνται και κάποιες προϋποθέσεις, που δεν μπορούν να στηρίζονται μόνο στην καλή προαίρεση και ειλικρίνεια των φορολογουμένων. Σημαντική προϋπόθεση είναι η ενοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων (ΙΤ unification) και όλων των ελεγκτικών μηχανισμών που διαθέτει η φορολογική διοίκηση, καθώς και η διασύνδεσή τους με άλλα συστήματα, από τα οποία μπορεί να αντλεί στοιχεία για την περιουσιακή κατάσταση των φορολογουμένων. Επιπροσθέτως, η επιμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού της φορολογικής διοίκησης προκειμένου να μπορεί να αξιοποιεί και να συσχετίζει τις πληροφορίες που λαμβάνει είναι καθοριστική για την επιτυχία του Περιουσιολογίου. Τέλος, το νομοθετικό πλαίσιο που θα διαμορφωθεί θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αστοχίες του παρελθόντος, τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, αλλά και την ελληνική νομική παράδοση, προκειμένου να μην υπάρξουν δικαστικές εμπλοκές που θα καθυστερήσουν και εν τέλει απαξιώσουν τη λειτουργία του Περιουσιολογίου.
*Ο κ. Θανάσης Κοντογεώργης είναι δικηγόρος, απόφοιτος του Πανεπιστήμιου Harvard και την περίοδο 2010 – 2014 διετέλεσε νομικός σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: