Αναδημοσίευση από το περιοδικό Μεταρρύθμιση
Σε παλαιότερο άρθρο στη «Μεταρρύθμιση», είχα σημειώσει, αναφερόμενος στις πρώτες μέρες της προεδρίας Ομπάμα, ότι «Κατά τα φαινόμενα, ο πρόεδρος Ομπάμα κλίνει προς την άσκηση μιας σταδιακά κλιμακούμενης επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής, με ενίσχυση της κρατικής παρεμβατικότητας και ενδυνάμωση του ομοσπονδιακού στοιχείου σε όλο το εύρος των πολιτικών… »… η εσωτερική ατζέντα του Ομπάμα, είναι η πιο φιλόδοξη από την εποχή του Τζόνσον.
Η παρουσία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, θα είναι αποφασιστική σε αλλαγές όπως η διεύρυνση της βάσης εκείνων που δικαιούνται και μπορούν να απολαμβάνουν παροχή υπηρεσιών υγείας, φροντίδας και περίθαλψης, η μεγαλύτερη προσβασιμότητα του εκπαιδευτικού συστήματος από το δημοτικό μέχρι και το κολλέγιο, κυρίως στις ημιαστικές περιοχές, η σημαντική κρατική οικονομική ενίσχυση των φοιτητών, κοκ.»
Αφού ο πρόεδρος Ομπάμα προσπάθησε, στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, να βελτιώσει την εικόνα των ΗΠΑ, προχωρά στην υλοποίηση του στρατηγικού σχεδιασμού του για την εφαρμογή της εσωτερικής του ατζέντας. Πριν από λίγους μήνες κατατέθηκε η νομοθετική πρόταση για τη μεταρρύθμιση στο χώρο της υγειονομικής περίθαλψης, πρόταση που βρίσκεται πλέον στην κορυφή της δημόσιας αντιπαράθεσης.
Οι δαπάνες υγείας της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, ανέρχονται στο 17% περίπου του ΑΕΠ (ενώ στη Γερμανία και τη Γαλλία είναι περίπου στο 10%) και το κατά κεφαλήν κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης υπολογίζεται στα 7.500 δολάρια, σημαντικά μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΑΣΑ. Παρά τα εντυπωσιακά οικονομικά νούμερα, οι δείκτες προσδοκίμου ζωής, παιδικής θνησιμότητας και άλλων παραγόντων, υστερούν σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς, ενώ περίπου 40 εκατομμύρια Αμερικανοί παραμένουν ανασφάλιστοι.
Επιπροσθέτως, οι αδυναμίες του συστήματος επιτείνονται από επιμέρους παράγοντες:
α) Η φορολογική επιβάρυνση των πολιτών για την υποστήριξη των κρατικών προγραμμάτων για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ηλικιωμένων, παιδιών και όλων εκείνων που έχουν απολαβές μικρότερες των 20.000$ ετησίως, αυξάνει κάθε χρόνο σημαντικά.
β) Το υψηλό κόστος των εταιρικών συμβολαίων-πακέτων που αγοράζουν οι επιχειρήσεις στις ΗΠΑ για την ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων σε αυτές, αποθαρρύνουν αρκετές πλέον επιχειρήσεις να προβαίνουν στη σύναψή τους, ενώ όσες συμβάλλονται, μετακυλίουν σημαντικό μέρος του κόστους στους εργαζομένους, μειώνοντας έτσι τις καθαρές αποδοχές τους.
Την περιγραφείσα κατάσταση φιλοδοξεί να ανατρέψει το νομοσχέδιο που ουσιαστικά προβλέπει την ασφαλιστική κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών με κρατική μέριμνα και την παράλληλη επιβολή ανώτατων ορίων στις ασφαλιστικές εταιρίες, που θα αφορούν το ύψος των καλύψεων και το κόστος των προγραμμάτων.
Οι παραπάνω ρυθμίσεις υπολογίζεται ότι θα κοστίσουν σωρευτικά στις ΗΠΑ 1,3 τρις δολάρια την επόμενη δεκαετία. Αν θέλουμε να ξεχωρίσουμε κάποιες ενδιαφέρουσες προβλέψεις-στοχεύσεις του νόμου, πέραν της προφανούς, δηλαδή της άμβλυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων και της εμπέδωσης ενός αποτελεσματικού συστήματος υγείας, οφείλουμε να επισημάνουμε,
α) τη ρύθμιση που δεν θα επιτρέπει στις ασφαλιστικές να αρνούνται την κάλυψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης βάσει του ιατρικού ιστορικού ενός ατόμου, ή και να καταργούν αυτήν όταν κάποιος ασφαλισμένος ασθενήσει, ενώ αναγκάζει στον αντίποδα τους υγιείς Αμερικανούς να διαθέτουν κάλυψη και το διάστημα που είναι υγιείς και όχι μόνο όταν χρειαστούν περίθαλψη,
β) τη ρύθμιση που ουσιαστικά προετοιμάζει το έδαφος για τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού προς τις ιδιωτικές εταιρίες κρατικού συστήματος ασφάλισης, προκειμένου αυτές να αναγκαστούν να περιορίσουν το κόστος των καλύψεων,
γ) καθώς και την υποχρεωτική πλέον συμμετοχή των επιχειρήσεων (εξαιρουμένων των πολύ μικρών) στα συμβόλαια περίθαλψης και ασφάλισης όλων των εργαζομένων.
Η κριτική που εκπορεύεται από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα καθώς και από συντηρητικούς Δημοκρατικούς, αφορά κυρίως τη «σοσιαλιστικοποίηση» του συστήματος υγείας, καθώς και το υψηλό κόστος της μεταρρύθμισης, ειδικά σε μια περίοδο, βοηθούσης της οικονομικής κρίσης, που η αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος είναι εκρηκτική.
Στα επιχειρήματα όμως αυτά, αντιτάσσεται ότι το υψηλό κόστος θα εξισορροπηθεί από την επιβολή νέων περιορισμένων φόρων, την εφαρμογή πολιτικής μέσω της οποίας θα μειώνεται δραστικά το κόστος των δαπανών υγείας και την εφαρμογή της ρύθμισης που επιβάλει τη συμμετοχή των εργοδοτικών εισφορών.
Οφείλουμε βέβαια να παρατηρήσουμε ότι τα κρατικά έσοδα θα συμπιεστούν, λόγω της σχεδιαζόμενης έκπτωσης στις δαπάνες για υγειονομική ασφάλεια. Από την επιτυχία της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας στο χώρο της υγείας, θα εξαρτηθεί ο χρόνος, το εύρος και η ποιότητα των εκσυγχρονιστικών προσπαθειών σε όλο το φάσμα της εσωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
• Ο Θανάσης Κοντογεώργης είναι δικηγόρος.
